Friday, June 18, 2010

သုံးမွာလား၊ ျဖဳန္းမွာလား - Use It or Lose It


မိမိတုိ႕ရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္ဦးေႏွာက္ကို ဘယ္ေတာ့မွာ သံေခ်းမတက္ေစပါနဲ႕။ အထူးသျဖင့္ သြက္လက္ျဖတ္လတ္ေအာင္ ေန႕စဥ္ေလ့က်င့္ပါ။

မၾကခဏဆုိသလို ေမးမိေသာ ေမးခြန္း။

“ခင္ဗ်ား ေမ့တက္လား” လို႕ ေမးရင္ အမ်ားစုကေတာ့
“ဟုတ္တယ္ဗ် ေမ့တတ္တယ္” လို႕ လြယ္လြယ္ကူကူ ျပန္ေျဖတတ္ၾကတယ္။

အဲဒီအခါက်ရင္ ေနာက္ေမးခြန္းက -
“ဟုတ္လား၊ ဒါဆုိရင္ ခင္ဗ်ားဆီက ပိုက္ဆံ တစ္သိန္းေခ်းသြားတဲ့သူကိုေရာ ခင္ဗ်ားေမ့တတ္လား” ဆိုေတာ့

“ခင္ဗ်ားကလည္း ေပါက္ကရေလးဆယ္၊ အဲဒါကိုေတာ့ ဘယ္လုိလုပ္ၿပီး ေမ့လုိ႕ရမွာလဲဗ်၊ ဒီေလာက္ ထင္ထင္ရွားရွားၾကီးကို” လုိ႕ ျပန္ေျဖၾကတယ္။

အဲ့ဒီေတာ့ ဘာျဖစ္လို႕ ဒါက်ေတာ့ မေမ့တာလဲဆုိေတာ့ အမ်ားစုကေျပာၾကတယ္။ အဲဒီလုိကိစၥမ်ဳိးက်ေတာ လြယ္လြယ္ကူကူ ေမ့ေပ်ာက္လုိ႕ ဘယ္ရမလဲတဲ့။

တကယ္ေတာ့ ေမ့တတ္တယ္၊ သတိေကာင္းတယ္ဆုိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္တာလဲဆုိေတာ့ အေလ့အက်င့္ မလုပ္ေပးလို႕ဘဲ။ ပုံမွန္အေလ့အက်င့္လုပ္ေပးမယ္ဆုိရင္ မွတ္ဥာဏ္ဆုိတာ အင္မတန္မွ ေကာင္းလာပါလိမ့္မယ္။ အဓိကျပႆနာက မွတ္ဥာဏ္စြမ္းရည္ကို ေန႕ခ်င္းညခ်င္း ေကာင္းေအာင္လုပ္ခ်င္တဲ့ အမ်ားစုရဲ႕ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ေၾကာင့္ဘဲ။ မိမိမွတ္ဥာဏ္ကို ေသခ်ာေလ့က်င့္ၿပီး သိခ်င္ေသာအရာကို မွတ္ထား၊ ၿပီးရင္ အသုံးခ်တဲ့အခါ ျပန္ေခၚစဥ္းစားၾကည့္ပါ။ မွတ္မိတာကို ေတြ႕ရလိမ့္မယ္။

ကြ်န္ေတာ့္ေတြ႕ဖူးတဲ့ အသက္ ၇၅ႏွစ္ရွိ မစၥတာယုိး ဆုိရင္ အခုအခ်ိန္အထိ ကုိယ္ပိုင္စီးပြားေရးကို ကုိယ္တုိင္ဦးစီးၿပီး အလုပ္လုပ္ေနတုန္း။ လုပ္သမ်ွကိစၥတိုင္း ခ်က္က်က် စနစ္တက် လုပ္တတ္တဲ့သူ။ အသက္ၾကီးေပမဲ့ မွတ္ဥာဏ္ေကာင္းတဲ့သူ၊ သူ႕ပစၥည္းေစ်းႏႈန္း တြက္ခ်က္မႈတုိင္းကို လက္မတင္ ေစ်းတြက္ေပးႏုိင္သူမ်ဳိး။ ဒါ့ေၾကာင့္ မွတ္ဥာဏ္သည္ အသက္ၾကီးသည္ ငယ္သည္ႏွင့္မဆုိင္ပါ။ အသက္ၾကီးျခင္းသည္ ေလ့က်င့္ထားေသာ မွတ္ဥာဏ္ကုိ မဖ်က္ဆီးႏုိင္ပါ။

ဥပမာအေနနဲ႕ဆုိရင္ - အသုံးမျပဳတဲ့ ဓါးလုိပါဘဲ - ပုံမွန္လွီးျဖတ္တဲ့အလုပ္ကို အဲဒီဓားက ဟန္က်က် လုပ္ႏုိင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီဓားကို ျပန္ၿပီး ထက္ေအာင္ေသြးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျပန္လည္ အသြားထက္ လွီးျဖတ္ႏိုင္မွာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလုိနဲ႕ အေနၾကာျပန္ရင္လည္း ဆက္လက္အလုပ္လုပ္ႏုိင္ဖို႕အတြက္ ျပန္လည္ ေသြးရဦးရပါအုံးမယ္။ မိမိတို႕ရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္ဦးေႏွာက္ဟာလည္း အဲဒီအတုိင္းဘဲ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။ အခ်ိန္နဲ႕အမ်ွ မိမိတို႕ရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္စြမ္းရည္ကုိ အသြားထက္ေအာင္ ေသြးေနရမွာျဖစ္တယ္။ မိမိတို႕ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ကို က်န္းမာသန္စြမ္းေအာင္ ပုံမွန္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ဖို႕လုိသလို မိမိတုိ႕ရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္ကိုလည္း အခုေဖာ္ျပမဲ့ နည္းလမ္း သုံးမ်ိဳးနဲ႕ လုပ္ဖို႕ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

၁) ၾကည္႐ႈစစ္ေဆးတတ္တဲ့ စြမ္းရည္ကုိ တိုးတက္ေအာင္လုပ္ပါ။

အမ်ားစု ေမ့တတ္တဲ့ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းတစ္ခုကေတာ့ အေၾကာင္းအရာ ကိစၥတစ္ရပ္အား ၾကည္႐ႈစစ္ေဆးတတ္တဲ့ စြမ္းရည္ကုိ တုိးတက္ေအာင္ မလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ဘဲ။ ေရးလက္စေဘာပင္ကို မူလေနရာျပန္မထားဘဲ ျပီးတဲ့ေနရာထားခဲ့၊ ေနာက္ ေရးမယ္လုပ္ေတာ့ ရွာလို႕မေတြ႕လို စိတ္ပ်က္ခဲ့ရမႈေတြ။ မိမိေဘာင္းဘီအိတ္၊ အကၤ်ီအိတ္ထဲ ထည့္ထားၿပီး ေပ်ာက္သြားတဲ့ေဘာပင္ကို ရွာေနတာေတြဟာ တကယ္ေတာ့ ပ်ာယာခတ္ေနတဲ့ စိတ္ကို ဒီအတုိင္းလြတ္ထားၿပီး အလုပ္လုပ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ဘဲ။

ေနာက္ၿပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ အသိမိတ္ေဆြအသစ္ေတြ႕လုိ႕ ႏႈတ္ဆက္ရင္ နံမည္ကို အရင္ေျပာျပၿပီး ဘယ္မွာလုပ္တယ္ စသျဖင့္ ေျပာၿပီး မိတ္ဆက္တတ္ၾကတယ္။ အကယ္၍ မိမိက ေသေသခ်ာခ်ာ မၾကားလုိက္ဘူးဆုိရင္ ျပန္ၿပီး ေနာက္တစ္ေခါက္ နံမည္ထပ္ေျပာဖို႕ ၀န္မေလးပါနဲ႕။ ဒါမွ မွတ္မိမွာကို။ တကယ္လုိ႕ တပါးသူက နံမည္ကပ္ျပားကုိ ေပးမယ္ဆုိရင္လည္း နံမည္၊အလုပ္အကိုင္ကုိ သက္ဆုိင္ရာတစ္ခုခုနဲ႕ တြဲမွတ္ဖို႕ ၾကိဳးစားပါ။ ဥပမာ - အဲဒီလူနံမည္က မေအးေအးသန္း အလုပ္လုပ္တာက ေရြ၀ါ၀ါ ကုမၸဏီမွာဆုိရင္ - မိမိစိတ္ထဲက မွတ္လို႕လြယ္ေအာင္ “ေရႊ၀ါဆပ္ျပာနဲ႕ဆိုရင္ အသားအရည္ဟာ ေအးျမသန္႕ရွင္းလိမ့္မယ္” စသည္ျဖင့္ေပါ့ဗ်ာ။ အတပ္ႏုိင္ဆုံး မိမိသန္ရာ ၀ါသနာပါရာနဲ႕ မွတ္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ အေတြ႕အၾကံဳအရဆုိရင္ အခုလို မွတ္နည္းဟာ အင္မတန္မွကို အက်ဳိးမ်ားပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ေဖာက္သည္ေတြရဲ႕ နာမည္ အလုပ္ဌာနေတြဆုိရင္ ႐ႈပ္မွ႐ႈပ္၊ တခ်ဳိ႕က ကုလားလူမ်ိဳး အလုပ္လုပ္တာက တ႐ုတ္ဆီမွာ၊ တခ်ဳိ႕က မေလးရွားလူမ်ဳိး အလုပ္လုပ္တာက တ႐ုတ္ဆီမွာ၊ တခ်ဳိ႕က တ႐ုတ္လူမ်ဳိး အလုပ္လုပ္တာက တ႐ုတ္ဆီမွာ ဒါေပမဲ့ သူ႕နံမည္က အေနာက္တုိင္းနံမည္.. အုိ စုံေနတာဘဲ။ ေခၚလို႕ အခက္ဆုံးက တ႐ုတ္နံမည္ေတြဘဲ။

၂) စိတ္အာ႐ုံစူးစိုက္မႈကို ျမွင့္တင္ပါ။




ဒါဟာလည္း မွတ္ဥာဏ္တုိးတက္ေရးမွာ အင္မတန္မွကို အေရးၾကီးပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ပုံမွန္ေလ့က်င့္ဖုိ႕လိုတယ္။ စိတ္အာ႐ုံစူးစိုက္မႈပိုမိုေကာင္းမြန္လာၿပီဆုိတာနဲအမွ် မိမိတုိ႕ရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္ဦးေႏွာက္ဟာလည္း လည္ပတ္ႏႈန္းပိုမိုအားေကာင္းလာၿပီး မွတ္ထားတဲ့ကိစၥကို အလြယ္တကူ ျပန္လည္ ေဖာ္ႏုိင္ပါတယ္။ အခြင့္သင့္လုိ႕ မိမိၾကိဳက္တဲ့ သီခ်င္း (သို႕) မွတ္စုတစ္ခ်ဳိ႕ရဲ႕ စာသားမ်ားကို အလြတ္က်က္ၿပီး ျပန္လည္ ဆုိၾကည့္တဲ့ေလ့က်င့္ခန္းမ်ဳိးကိုလုပ္ၾကည့္ပါ။ ဤကဲ့သို႕ အင္တုိက္အားတုိက္ က်က္မွတ္လိုက္တဲ့အခါ မိမိရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္ဦးေႏွာက္ဟာ ပုံမွန္ထက္ ပိုၿပီး အားစုိက္လုပ္ကိုင္ရတဲ့အတြက္ သာမန္မွတ္သားမႈမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္သားျခင္းမ်ဳိးျဖစ္သြားတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ေနာက္ေနာင္ျပန္လည္ၿပီး ေတြးေခၚၾကည့့္လွ်င္ ေဖာ္ျပႏုိင္တယ္ဆုိတာ လက္ေတြ႕ပါဘဲ။


၃) အသစ္အဆန္းတစ္ခုခုကို ပုံမွန္ေလ့လာပါ။



မိမိကုိယ္တုိင္က ေန႕စဥ္ ပုံမွန္ အသစ္အဆန္းကို ေလ့လာမွတ္သားေနမယ္ဆုိရင္ မိမိရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္ ဦးေႏွာက္ဟာလည္း ပုိၿပီး တက္ၾကြလန္းဆန္းေနၿပီး မိမိကုိယ္တုိင္လည္း ကုိယ္ဘာလုပ္ေနတယ္ဆိုတာကို အာ႐ုံစုိက္လာႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အလြယ္ကူဆုံးကေတာ့ အဘိဓါန္ထဲက စာသားမ်ားကို ေန႕စဥ္ တစ္လုံး (သုိ႕) ႏွစ္လုံး အာဂုံေဆာင္ၿပီး စကားေျပာတဲ့အခါျဖစ္ျဖစ္၊ စာေရးတဲ့အခါျဖစ္ျဖစ္ အသုံးခ်တတ္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။ အကယ္၍ အင္တာနက္ရွိတဲ့ ေနရာမ်ဳိးမွာ ေနရင္ေတာ့ မိမိစိတ္၀င္စားရာ၊ အထူးသျဖင့္ မိမိမသိေသးတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြကတဆင့္ ေေလ့လာပါ။


အထက္ပါေဖာ္ျပခ်က္ေတြကို လုပ္သြားမယ္ဆုိရင္ ေဗဒင္ေမးစရာမလုိ မိမိရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္ဦးေႏွာက္ဟာ ဆက္စပ္ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈအားေကာင္းလာမွျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းအရာအခ်က္အလက္မ်ားကို မွတ္သားတ့ဲအခါမွာလည္း ပိုၿပီး ထက္ျမက္စူးရွလာမွာျဖစ္ပါတယ္။




No comments: