Sunday, May 18, 2008

ရွိသင့္ေသာ စိတ္ဖိအား စြမ္းအင္ - Stress Performance Connection


ယေန႕ေခတ္လူတုိင္းလုိလို စိတ္ဖိစီးမႈဆုိတဲ့ ခံစားမႈကို ၾကံဳေနၾကတာဟာ ေျမၾကီးလက္ခတ္မလြဲပါ။ အထူးသျဖင့္ မိမိဟာ အျမင့္ကုိ အဆင့္ဆင့္ ေမွ်ာ္မွန္းၿပီး ၾကိဳးစားေနတဲ့သူဆုိရင္ ပုိၿပီး ရင္ဆုိင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ ဥပမာ - မိမိေရွ႕မွာ သတိမူတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ လမ္းအလယ္မွာ ျဖတ္ေျပးရင္း ကားအလာနဲ႕ၾကံဳလို႕ လက္တကမ္း ကယ္တင္လိုက္တာမ်ဳိး၊ မီးေလာင္ေနတဲ့အခါ တခ်ဳိ႕ေလးပင္ေသာ အရာကိုပင္ အလြယ္တကူ မသယ္သြားလုိက္တာမ်ဳိး၊ သရဲေၾကာက္လို႕ ၁၅ မိနစ္ေလာက္ေျပးရမဲ့ လမ္းကို ၅ မိနစ္နဲ႕ ေျပးခဲ့တာမ်ဳိး၊ လူၾကီး အဆူခံရမွာေၾကာက္လို႕ ၁ ရက္ေလာက္လုပ္ရမဲ့အလုပ္ကို ေန႕၀က္ထဲနဲ႕ ျပီးစီးခဲ့တာမ်ဳိး.. စတာေတြဟာ အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ မိမိရဲ႕ စြမ္းအင္ေတြဘဲဆုိတာကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈလုိ႕မရေကာင္းပါ။ ဤကဲ့သုိ႕ အမွတ္တမဲ့ ႐ုတ္တရတ္ ၾကံဳတဲ့အခါမွာ မိမိတုိ႕ခႏၶာကိုယ္မွာရွိတဲ့ စိတ္စြမ္းအားေတြအာ တမဟုတ္ခ်င္း စုေပါင္းသြားၿပီး အထူးသျဖင့္ မိမိတုိ႕အေနနဲ႕ လ်ပ္တျပတ္ တုံ႕ျပန္လုိက္ႏိုင္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေပးႏုိင္ၾကတယ္။

အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့သလို စိတ္ဖိစီးတုိင္းကို လူတုိင္းၾကံဳဖူးၾကပါတယ္။ လူအမ်ဳိးမ်ဳိးအလုိက္ စိတ္ဖိစီးမႈဟာ အနည္း အမ်ား အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတတ္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရွိသင့္တာထက္ ပုိၿပီး မထားသင့္ပါ။ အဓိကအေရးအၾကီးဆုံးက အဲဒီ့ စိတ္ဖိစီးမႈေတြကို ဘယ္လို မိမိတို႕ မွန္ကန္ေသာ ဘက္မွ်ေသာနည္းနဲ႕ တုံ႕ျပန္ၾကမလဲဆုိတာဘဲ။ ဒါကို ကြ်န္ေတာ္နားလည္ေသာ ပုံစံနဲ႕ ေဆြးေႏြးၾကရေအာင္။

ပထမဦးဆုံး လုပ္ရမည့္ကိစၥက မေကာင္းတဲ့စိတ္ဖိစီးမႈေတြကို အေကာင္းဘက္ဦးတည္တဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းေပးဖုိ႕လုိတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီ မွန္ကန္တဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္ဟာ မိမိဘ၀တက္လမ္းအတြက္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဘယ္လို အေထာက္အပံ့ေပးႏုိင္တယ္ဆုိတာကို နားလည္ေအာင္ ၾကိဳးစားရမွာျဖစ္တယ္။

၁) စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္ဟာ မိမိအတြက္ အလုပ္ လုပ္ေဆာင္ဖို႕ လႈံေဆာ္မႈ တစ္ခုျဖစ္တယ္။


အလုပ္တစ္ခုလုပ္ဖုိ႕၊ ေအာင္ျမင္ဖို႕အတြက္ မိမိကိုယ္တုိင္က တက္တက္ၾကြၾကြ လႈံ႕ေဆာ္တုိက္တြန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕လုိတယ္။ အဲဒီအတြက္ မွန္ကန္တဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအားရွိရမယ္။ အကယ္၍ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျပန္ရင္လည္း ကတုန္ကရင္ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ၊ စနစ္တက် မစီမံႏုိင္မႈ၊ စတဲ့ မလုိလားအပ္တာေတြ ျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆုိတာကို သေဘာေပါက္ရမယ္။ ထားရွိသင့္ေသာ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအားသာလွ်င္ မိမိအလုပ္ကို အလွ်င္ျမန္ဆုံး၊ အေကာင္းဆုံး၊ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္အတြင္း စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မွာျဖစ္တယ္။


၂) စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္ဟာ အလုပ္ကို လွ်င္ျမန္ၿပီးေျမာက္ေစေသာ အရည္အခ်င္းရွိတယ္။


စိတ္ဖိစီးမႈ စြမ္းအင္မရွိဘဲနဲ႕ ဘယ္အလုပ္ကိုမွ ေအာင္ျမင္ၿပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါ။ လူတုိင္းဟာ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္မရွိလွ်င္ ပ်င္းတတ္၊ ေႏွးေကြးတတ္တာ ဓမၼတာပင္။ အလြယ္လမ္းကို လုိက္ခ်င္ၾကတယ္။ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္းမရွိ ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္ၾကမွ ကမန္းကတန္းလုပ္ခ်င္ၾကတယ္။
လံုေလာက္တဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္သည္ မိမိအလုပ္ကို အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေစႏုိင္တယ္။ ဥပမာ - စိတ္အားထက္သန္မႈ စြမ္းအားေၾကာင့္ ၁ပတ္လုပ္ရမည့္ အလုပ္ကို ၁ရက္တည္းနဲ႕ ၿပီးေစတဲ့ အျဖစ္အပ်က္မ်ဳိး။


၃) စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္ဟာ ေအာင္ျမင္မႈကို ဦးတည္ေစတယ္။

ဆူနာမီေရလႈိင္းေၾကာင့္ ပင္လယ္ထဲ ေမ်ာပါသြားတဲ့ အသက္ ၃၂ႏွစ္အရြယ္ အင္ဒုိနီးရွား အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးဟာ ၆ ရက္လုံးလုံး အစာေရစာ မစားေသာက္ရေသာ္လည္း စိတ္မေလ်ာ့တမ္း ၾကိးစားပန္းစား သစ္သားတုံးနဲ႕ ကူးခတ္ၿပီး နီးစပ္ရာ ကမ္းကို ေအာင္ျမင္စြာ ေရာက္ရွိခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကုိ ၾကည့္ရင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ နားလည္ႏုိင္္ပါတယ္။ အကယ္၍မ်ား အဲဒီအမ်ဳိးသမီးက ေသရမွာကို ေၾကာက္တဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္ကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္ အသုံးမခ်လို႕ ေတာ္ပါၿပီ ေသလဲ ေသပါေစေတာ့ဆုိၿပီး ဒီအတုိင္း ေရစုန္ေမ်ာခဲ့ရင္ အခုအခ်ိန္ထိ လူ႕ေလာကထဲမွာ ရွင္သန္မွာမဟုတ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ထားရွိသင့္တဲ့ စိတ္စြမ္းအင္ဟာ မိမိတို႕ ဘ၀မွာ လုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့ အလုပ္ေတြကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ အေထာက္အကူေပးႏုိင္တယ္။



တခ်ဳိ႕ေသာသူေတြ အမ်ားက အံ့ၾသေလာက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကလို႕ လုပ္ငန္းအတူတူခ်င္းမွာေတာင္ ေနရာေကာင္း ရေနၾကတာဟာလဲ လက္ေတြ႕ ဥပမာတစ္ခုပါဘဲ။ ဘ၀မွာ ထားရွိသင့္တဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္မရွိလွ်င္ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိတာနဲ႕ အတူတူဘဲ။ တနည္းအားျဖင့္ ဘာကိုမွ ခက္ခက္ခဲခဲဆုိရင္ မလုပ္ခ်င္ဘူး၊ ပ်င္းရိငိုင္ေတြ၊ အေပ်ာ္အပါးလုိက္စားဖို႕ကိုဘဲ ဦးတည္ေနၾကတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိမွေတာ့ ဘယ္လုိလုပ္ၿပီး ဘာကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမွလဲ။ ဒီလုိနဲ႕ဘဲ ဘ၀မွာ ေရစုန္ေမွ်ာရင္းနဲ႕ အသက္ေသသြားၾကသူေတြဟာ မေရမတြက္ႏုိင္ပါ။


၄) စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္ဟာ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစတယ္။

ေဆးပညာေလ့လာေတြ႕ရွိမႈအရဆုိရင္ ထားရွိသင့္တဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္ဟာ မိမိတုိ႕ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ ခုခံစြမ္းအားကို တုိးပြားေစတယ္လို႕ ဆုိပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈ ခြန္အားစတင္ခ်ိန္မွာ ခႏၶာကိုယ္မွာရွိတဲ့ ဓာတုေဗဒစြမ္းအားေတြဟာ အလုိလုိ ထုတ္လြတ္လိုက္ေသာေၾကာင့္ ခုခံစြမ္းရည္ကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစၿပီး မိမိဦးေႏွာက္ကိုလည္း အလုပ္မ်ားမ်ားစြမ္းေဆာင္ႏုိင္ေအာင္ အက်ဳိးျပဳေစပါတယ္လုိ႕ဆုိပါတယ္။


ဒါ့ေၾကာင့္ ေန႕စဥ္ လုပ္ေသာ မိမိအလုပ္မွာ တပ္ႏုိင္သမွ် မွန္ကန္ေသာ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္ကို ေပၚေပၚက္ေစဖို႕ အထူးၾကိဳးစားပါ။ ဒါမွလည္း မိမိကုိယ္တုိင္က ၾကိဳးစားပန္းစားနဲ႕ အလုပ္ၿပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မွာျဖစ္တယ္။


စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားရင္ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ၊ အလုပ္မွန္သမွ် အစီအစဥ္မက်မႈေတြျဖစ္တယ္။
စိတ္ဖိစီးမႈမရွိ၊ နည္းရင္ အိပ္ခ်င္ငိုက္မ်ည္း၊ ႏုိးႏုိးၾကားၾကားမရွိမႈ ေတြျဖစ္တယ္။
လုံေလာက္ေသာ မ်ွတေသာ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအားသာလွ်င္ အရာရာကို အေကာင္းဆုံးအဆင့္ေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။



ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႕ အေရးၾကီးဆုံးက စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအားေၾကာင့္ မိမိဒုကၡမေရာက္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။ အဲဒီ စိတ္ဖိစီးမႈစြမ္းအင္ကုိ မိမိေကာင္းစားဖုိ႕အတြက္ အသုံးခ်တတ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ပါ။